Sardynia

Sardynia, to druga co do wielkości skalista wyspa należąca do Włoch, położona na Morzu Śródziemnym, od wschodu otoczona Morzem Tyrreńskim, a od zachodu położona w niedalekiej odległości od Morza Balearskiego. Znajduje się na północ od wyspy Corse, na północny-zachód od Sycylii i na południowy-zachód od Rzymu. Stolicą wyspy jest Cagliari, a jej powierzchnia to 24 800 km2

Na wyspie wyróżnić można najwyższy szczyt Punta La Marmora w wysokości 1834 m n.p.m., oraz najwyższy masyw górski Gennargentu. Znajdują się na wyspie także rzeki. Rzeka Tirso o długości 151 km wpadająca do Morza Sardyńskiego, Mannu i Flumendosa oraz jeziora, m.in. Lago Coghinas i Lago Omodeo - największe i najbardziej popularne na wyspie. Ponadto są 54 sztuczne jeziora i tamy, dostarczające wodę i prąd. Jedynym jeziorem o słodkowodnym naturalnym charakterze jest Lago di Baratz, a największa ilość pozostałych słonowodnych lagun i rozlewisk znajduje się wzdłuż wybrzeża. Wyspa znana jest także z wysokiego i skalistego wybrzeża, z kilkoma prostymi odcinkami. Charakteryzują ją również liczne cyple, przesmyki, głębokie zatoki i niewielkie wyspy nieopodal wybrzeża. Większość wyspy zajmują góry i płaskowyże, a znajdująca się tu roślinność to wiecznie zielone zarośla makii - roślin typowych dla obszaru śródziemnomorskiego. Region wyspy podzielony jest na 8 prowincji, m.in. prowincja Cagliari, Nuoro, Orsitano, Sassari, Carbonia-Iglesias, Medio Campidano, Olbia-Tempio, Ogliastra.

Sardynia znana jest z eksploatacji bogatych złóż rud cynku, ołowiu, żelaza, miedzi, srebra, antymonu i boksytów, uprawy zbóż, roślin strączkowych, warzyw, buraków cukrowych, oliwek, winorośli, migdałów czy drzew owocowych oraz hodowli kóz i owiec, rybołówstwa, połowu ostryg i skorupiaków.

Sardynię początkowo zamieszkiwali Ligurzy, których wyparli Sardenowie. Na wyspie władali także Kartagińczycy, po których pozostały ślady na wyspie, jak świątynia Boga Baala w mieście Nuoro, cmentarze czy domy. Ostatecznie jednak, w czasie wojny, wyspę przejęli Rzymianie. W latach ich rządzenia, Sardyńczycy chcąc obronić się przed najeźdźcami, wybudowali wokół miast położonych na wybrzeżu, pas fortyfikacji, który nazywany jest “terra barbagia”. Po Rzymianach wyspę odbijały kolejne dynastie i nacje, ale wyspa ostatecznie wróciła pod panowanie Włoch. Wyspa jest popularnym miejscem turystycznym. Wiele turystów przybywa tu ze względu na liczne atrakcje wodne, krajobraz, ale także nietypową architekturę czy nietypowe atrakcje architektoniczne jak nuragi - stożkowate kamienne wieże wzniesione nad kamiennym ołtarzem budowane przez Nuragijczyków (datowane na XV wiek p.n.e.) czy megalityczne warowne wieże obserwacyjne pochodzące z ok. 2000 roku p.n.e., których na wyspie znajduje się ok. 7 tysięcy. Wzbudzają zainteresowanie nie tylko ze względu na swój wiek i ilość, ale także fakt, że budowano je bez użycia zaprawy z ociosanych kamieni. Tak jak i nurgi, tak i warowne wieże zbudowali Nurgijczycy.

Sardynia jest również miejscem dla miłośników wspinaczki. Licznie przybywają tu miłośnicy gór, trekkingu, czy górskich spacerów. Znajdujące się na wyspie wapienne, granitowe i bazaltowe skały są nie tylko interesujące wizualnie podczas takiej wędrówki, ale również urozmaicają podróż po górach. Wyspa uznawana jest za wyjątkowe miejsce, o czym świadczą przewodniki wspinaczkowe, m.in. ze względu na istniejące na Sardynii jednowyciągowe drogi wspinaczkowe wyposażone w stałe przeloty, których jest tu ponad 3600.

Na wyspie warto wybrać się do Sito Archeologico Lu Brandali - Tomba di giganti, Sito Archeologico Nuragico Lu Brandali czy Tomba Dei Giganti - megalitycznych grobowców z epoki brązu, położonych na północy, przy miejscowości Santa Teresa Gallura. Interesująca jest tu także zabudowa miasta i znajdująca się przystań jachtowa w wąskim przesmyku, lub widniejąca już od strony wody twierdza Torre di Longonsardo o Torre Spagnola. Będąc na wyspie odnajdą się tu także miłośnicy punktów widokowych. Do najciekawszych należą Monti Rigali ze skalistym klifem, Scala di Li Cabaddhi z widokiem na wąską zatokę,  Roccia Arco z urokliwym skalnym przesmykiem, Fortino Garassini - skąd rozpościera się widok na zielono - skalistą okolice, równie imponująco przyciągający punkt Rifugio Punta Cuntessa skąd widać przesmyk na półwysep znajdujący się na północy Sardynii, a na nim punkty widokowe Cala Grande (Valle della Luna), Faro marittimo di Capo Testa czy plaża publiczna Spiaggia di Cala Spinosa wyróżniająca się interesującym masywem skalnym będącym ścianą klifu.Na południu do najbardziej interesujących należą Cala Sirena, Torre de Su Fenugu, Sella del diavolo - skąd roztacza się imponujący widok na wschodnie wybrzeże stolicy wyspy i przystań jachtową, punkt widokowy z twierdzą Torre di Capo Malfatano, S'Enna 'e S'Arca z charakterystycznym ,skalistym, podwieszonym wybrzeżem, Torre badde jana, Sa Rocca Pinta.

Do najbardziej obleganych i interesujących plaż wyspy należą Spiaggia La Marmorata, Cala Sambuco, Spiaggia La Licciola, Cala macchia mala wyróżniająca się złotym piaskiem, i tuż przy niej Porto Liscia, Spiaggia di Barrabisa, Spiaggia dell'Isola dei Gabbiani (Isuledda) - będąca sporą atrakcją wyspy, Padula Piatta, Spiaggia di Costa Serena, Spiaggia di Cala di Trana- Palau, Spiaggia "La Sciumara", Spiaggia del Golfo delle Saline, Spiaggia Cala Granu, Spiaggia La Cinta - otoczona z jednej strony morzem, a z drugiej jeziorem, Spiaggia di Budoni, Spiaggia Di Su Tiriarzu, Spiaggia di Capo Comino, Spiaggia di Berchida, Oltremare Orosei, przy której są wypożyczalnie łodzi, dwa mola i jeziora Stagno Petrosu, a przy iej znajduje się także punkt widokowy na te nietypowy krajobraz Nuraghe di Osalla (Nuraghe Gulunie), Cala Goloritzè, Spiaggia di Feraxi, Spiaggia Capo Ferrato, Spiaggia di Punta Molentis - często odwiedzane miejsce przez żeglarzy, gdzie widok łódek przy skalistym brzegu jest codziennością, Spiaggia di Simius i Spiaggia di Porto Giunco - z dwoma brzegami - od strony morza i basenu (jeziora) Stagno di Notteri, Spiaggia di Campulongu, Spiaggia di Porto Sa Ruxi, Spiaggia del Poetto - przy stolicy wyspy, Spiaggia di Perla Marina, Spiaggia Su Giudeu, Spiaggia di Tuerredda z krystalicznie czystą wodą, Porto Scudo, rozległa Spiaggia delle Dune z pięknymi wydmami, spiaggia di Porto Botte - miejsce uwielbiane przez miłośników windsurfingu i kitesurfingu, Spiaggia di Torre dei Corsari, przy której znajduje się L'Albero del Poeta - Casa Sanna - interesujące drzewo i odbywają się licznie piesze i konne wycieczki, Spiaggia di Torre Argentina wyróżniająca się poszarpaną linią brzegową, Spiaggia del Lido di Alghero - plaża miejska przy miejscowości La Pietraia. Wszystkie te plaże charakteryzuje nie tylko liczne zainteresowanie mieszkańców i przyjezdnych, ale również długie i rozległe ich powierzchnie, piaszczyste podłoże czy skaliste brzegi o interesujących formach stworzonych przez przyrodę. 

Na Sardynii warto wybrać się także do muzeum historii naturalnej Parco Museo S'Abba Frisca, do Nuraghe Mannu czy imponujących grot znajdujących się od strony wody Grotte del Bue Marino, gdzie odbywają się rejsy turystyczne i jest to naprawdę warte uwagi miejsce dla miłośników wodnych podróży. Interesujące jest także wykopalisko archeologiczne Area archeologica di Nora czy twierdza Torre del Coltellazzo o di Sant'Efisio, Cava di Pietra di epoca Punica, Torre del Budello, twierdza Torre di Bosa Marina. Warto wybrać się także do zatoki Cala su Turcu, Cala Barracca o Su Portu De Su Trigu,  do masywów skalnych o wyjątkowym charakterze, jak Concali Su Terràinu, wodospadu i masywu skalnego Cascate Istrampu de su Segnore, wyjątkowego klifu o nietypowej barwie i formie Scogliera Le Croci, do jaskinii Grotte di Nettuno, do której można dostać się specjalnie organizowanymi rejsami. Na wyspie znajdują się również rezerwaty przyrody jak Dunas de Piscinas, Parco Biomarino di Capo Marrargiu, Riserva Naturale del Grifone,  Cala Griègas, obszary obserwacji ptaków jak Punta Tiu Damiani, Coile Giunne Puddu, Sa Pedra Longa, Coile Sas Bagassas, Cala Ittiri, park z dziką przyrodą Parco Naturale Regionale di Porto Conte, park narodowy Parco Nazionale dell'Asinara, park miejski Parco Nazionale del Golfo di Orosei e del Gennargentu, park Foresta di Montes i inne liczne punkty obserwacyjne. 

Sardynia posiada także wartą opłynięcia zachodnią linię brzegową. Nie tylko wypiętrzają się tu ciekawe klify i znajdują liczne groty, ale wypiętrzone brzegi ukrywają także wiele ciekawych zatok i krajobrazowych niespodzianek. Dzięki temu cała linia brzegowa wyspy jest interesującym miejscem do zwiedzania i wyruszania w rejsy po morzu śródziemnym. To właśnie urozmaicenie krajobrazowe jest najbardziej interesujące i warte uwagi na Sardynii. Z atrakcji architektonicznych wyróżnić można tylko te znajdujące się w obrębie miast, do których warto się wybrać i po których warto pospacerować wybierając nocleg w jednym z nich. Jednak to właśnie wodne atrakcje, zwiedzanie grot i jaskiń, rejsy po zatokach, wypoczynek na plaży, windsurfing, kitesurfing, żeglowanie, górska wspinaczka, konne i piesze wycieczki, a także obserwacja roślin i zwierząt dominuje na wyspie i warto skorzystać z atrakcji w tak licznej ilości stworzonej przez naturę. Odnajdą się tu osoby zarówno lubiące spędzać czas aktywnie, jak i biernie napawając się różnorodnymi widokami zarówno z lądu jak i z wody