Chorwacki Krawat

Według legendarnych podań, podobne do krawatów wiązania pojawiły się na szyjach chorwackich mężczyzn wyruszających na wojnę. Kobiety przewiązywały swoim mężom chusty, które miały przypominać mężczyznom o domu rodzinnym, pomóc w zachowaniu wierności, a w chwilach zagrożenia dodawać im odwagi. Jeżeli wierzyć legendzie, pierwotnie krawaty miały symboliczne znaczenie wiążące oddalonych od siebie małżonków.

Znane i potwierdzone fakty również wskazują na rodowód krawatów w postaci działań wojennych. Po odniesionym zwycięstwie nad Turkami w 1660 roku, regiment wojska chorwackiego pojawił się na uroczystościach z tym związanych w Paryżu. Ówczesny król Francji – Ludwik XIV – który znany był ze swego zamiłowania do mody, od razu zwrócił uwagę na charakterystyczny element ubioru Chorwatów. Mieli oni na sobie nic innego, jak właśnie przewiązane na szyjach jedwabne chustki. Król tak bardzo zachwycił się tym dodatkiem, że nazwał chorwacki regiment Royal Cravatter i to stąd wzięła się późniejsza nazwa krawata. Pochodziła też ona oczywiście od samej nazwy kraju Chorwatów, którego francuska pisownia, to Croatie.

Sam król także włączył krawat do swojej garderoby, a nawet zatrudnił tzw. cravatiera, którego zadaniem było dbanie o królewskie krawaty. Moda na krawaty szybko dotarła do kolejnych części Europy, a z czasem stała się nie tylko trendem, ale obowiązującym dodatkiem, szczególnie w sytuacjach oficjalnych oraz w pracy. Dzisiejszy krawat zyskiwał swój kształt stopniowo od XX wieku. Początkowo były one znacznie krótsze, od tych które nosimy obecnie. Długość krawatów była uzależniona od wysokiego lub niskiego stanu spodni. W miarę ich ewolucji, zmieniał się również rozmiar dodatku. Przemianom ulegała także szerokość krawata, która głównie wiązała się z aktualną modą.

Ciekawostką był status krawata w Polsce, który zyskał swą alternatywną, jednak słabo przyjętą nazwę, czyli zwis męski ozdobny. Utworzenie nowego nazewnictwa wiązało się z kilkoma sytuacjami charakterystycznymi dla czasów PRL-u. Przeważały tu względy polityczne oraz dbałość o „czystość języka” przejawiająca się w spolszczaniu nazw pochodzących z języków obcych. Dzisiaj poszukuje się także innych źródeł historycznych krawata. Wskazuje się np. chusty noszone przez żołnierzy starożytnego chińskiego cesarza Shi Huang Ti. Interesującą nowinką ze świata zabytkowych przedmiotów jest historia krawata Ludwika XVI, który ten miał na sobie przed swoją egzekucją. Cenna rzecz przez wiele lat znajdowała się w posiadaniu rodziny Vincentów, po czym trafiła na aukcję wyceniona na sumę 8000 euro. Nie znalazła jednak swojego nabywcy i została wycofana z licytacji. Być może nikt nie chciał podzielić tragicznego losu jej pierwotnego właściciela.

Krawaty mogą być również niebezpieczne i rodzić kontrowersje, tak jest w przypadku dodatków noszonych przez lekarzy. Krawat stał się elementem ozdobnym medycznego stroju w wielu obiektach szpitalnych. Okazuje się jednak, że kontakt z chorymi powoduje zbieranie się na nim chorobotwórczych bakterii. Wydaje się więc, że ta moda nie zagości na długo w szpitalnych korytarzach.

Historia krawata jest długa, pasjonująca i wciąż budzi emocje. Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że ten codzienny dodatek i coraz częściej obowiązkowy element stroju pochodzi z Chorwacji i że to właśnie dzięki chorwackim żołnierzom mamy dziś jeden z najbardziej eleganckich i wysublimowanych elementów galanterii.