Język chorwacki – podstawowe zwroty i rozmówki

Chorwaci z reguły są do nas przyjaźniej nastawieni, jeżeli podejmujemy próbę komunikacji w ich ojczystym języku. Z powodzeniem powinniśmy się dogadać także w języku angielskim i niemieckim, jednak taką możliwość będziemy mieć w turystycznych ośrodkach, restauracjach i często uczęszczanych miejscach.

Jeżeli zamierzamy odwiedzić obszary mniej popularne i zdobyć większą wiedzę o chorwackiej kulturze, język jej przedstawicieli będzie naszym niezbędnym narzędziem poznania i komunikacji. Na naszą korzyść przemawia fakt, iż język chorwacki podobnie jak polski, należy do grupy języków słowiańskich, chociaż dwóch różnych obszarów.

Osoby, które uczyły się kiedykolwiek innych języków z tej grupy, np. rosyjskiego, nie powinny mieć już większych problemów z rozumieniem Chorwatów. Nie musimy mieć jednak zaawansowanego, filologicznego przygotowania do prostej nauki kilku zwrotów.

Jedyne, przed czym należy przestrzec przyszłych użytkowników chorwackiego języka, to pułapki językowe opisane w osobnym artykule. Z podstawowych pozdrowień i powitań, należy zapamiętać:
dobro jutro – poranne powitanie;
dobry dan – polskie dzień dobry;
dobra večer – zgodnie ze skojarzeniem dobry wieczór;
bok– cześć/do zobaczenia;
doviđenja – do widzenia;
laku noć– dobranoc;
hvala – dziękuję;
molim – proszę, mówimy, gdy o coś prosimy lub odpowiadamy na hvala;
izvolite– również oznacza proszę, ale w innym kontekście, np. gdy kogoś czymś obdarowujemy, zapraszamy kogoś, zwrot ten używany jest również przez obsługę restauracji czy sklepów;
ja sam– ja jestem, używamy np. gdy się przedstawiamy;
oprostite– przepraszam panią/pana, w ten sposób zwracamy się do kogoś, aby zwrócić na siebie uwagę;
želim/hoću– chcę;
koliko košta?– ile kosztuje?;
ovo – to. Warto także przyswoić sobie podstawowe zwroty:
kako ste?– jak się pani/pan miewa?;
dobro sam, hvala – dobrze, dziękuję;
kako se zovete?– jak się pani/pan nazywa?;
zovem se– nazywam się; drago mi je- miło cię poznać;
nema na čemu– nie ma za co;
da – tak;
ne – nie;
ne govorim dobro hrvatski– nie mówię dobrze po chorwacku;
govorite li engleski? – czy mówisz po angielsku?; govori li ovdje netko engleski? – czy jest tu ktoś, kto mówi po angielsku?;
ne razumijem – nie rozumiem;
gdje se nalazi WC? – gdzie jest toaleta?

Te podstawowe zwroty ułatwią nam życie w Chorwacji Należy się też jednak przygotować na wszelkie niebezpieczeństwa i niekomfortowe sytuacje:
Ostavite me na miru - Proszę mnie zostawić;
Prestani me dirati! - Proszę mnie nie dotykać;
Zvat ću policiju. - Zadzwonię na policję; Policija! - Policja!;
Stanite! Lopov! - Stać! Złodziej!;
Trebam vašu pomoć - Potrzebuję pańskiej pomocy; i
zgubila/izgubio sam se – zgubiłam/zgubiłem się;
izgubila/izgubio sam torbu/novčanik – zgubiłam/zgubiłem torbę/portfel;
bolesna/bolestan sam – źle się czuję;
Povrijedio/povrijedila sam se - Jestem ranny;
Treba mi doktor - Potrzebuję lekarza;
Mogu li se poslužiti telefonom? - Czy mogę skorzystać z Pańskiego telefonu?

Warto zapoznać się także ze zwrotami i sformułowaniami przydatnymi w podróży, poruszaniu się po mieście, w hotelu i sklepach:
koliko košta karta za...? - ile kosztuje bilet do...?;
molim vas, jednu kartu za - poproszę jeden bilet do;
kamo ide ovaj vlak/autobus? - gdzie jedzie ten pociąg/autobus?;
gdje se nalazi vlak/autobus za..? - gdzie jest pociąg/autobus do...?;
zaustavlja li se ovaj vlak/autobus u...? - czy ten pociąg/autobus zatrzymuje się w...?;
kada polazi vlak/autobus za...? - kiedy odjeżdża pociąg/autobus do...?;
kada stiže ovaj vlak/autobus u...? - kiedy ten pociąg/autobus przyjedzie do...?;
kojim putem mogu stići do...? - gdzie jest...?;
željezničkog kolodvora - dworzec kolejowy;
autobusnog kolodvora - dworzec autobusowy;
zračne luke – lotnisko;
hostela - schronisko młodzieżowe;
hotela – hotel;
konzulata – ambasada;
možete li mi pokazati na zemljovidu? - może mi Pan/Pani pokazać na mapie?;
taksi! - taksówka!;
molim Vas odvezite me do... - proszę mnie zawieźć do...;
koliko košta vožnja do...? - ile kosztuje dojazd do...?;
molim vas, odvezite me tamo - proszę mnie tam zawieźć;
imate li slobodnih soba? - czy są wolne pokoje?;
koliko košta soba za jednu osobu/dvije osobe? - ile kosztuje pokój jedno-/dwuosobowy?;
ima li soba...? - czy w pokoju jest...?;
kupaonicu – łazienka;
u redu, uzet ću je - OK, biorę to;
ostajem… noć(i) - zatrzymam się tu na... nocy;
kada servirate doručak/večeru? - o której godzinie jest śniadanie/kolacja?;
možete li me probuditi u...? - czy może mnie Pan/Pani obudzić o...?;
želim se odjaviti. - chcę się wymeldować;
mogu li platiti...? - czy akceptujecie...?;
gdje mogu razmijeniti novac? - gdzie mogę wymienić pieniądze?;
gdje se nalazi bankomat? - gdzie znajdę bankomat?;
mate li ovo u mojoj veličini? - czy macie to w moim rozmiarze?;
koliko košta ovo? - ile to kosztuje?;
nisam zainteresiran/zainteresirana - nie jestem zainteresowany/a;
u redu, uzet ću - dobrze, wezmę to;
molim Vas, stol za jednu osobu/dvije osobe - stolik dla jednej/dwóch osób proszę;
mogu li pogledati jelovnik? - czy mogę prosić o menu?;
poslužujete li mjesni specijalitet? - czy jest specjalność lokalna?;
ja sam vegetarijanac/vegetarijanka - jestem wegetarianinem/wegetarianką;
račun, molim - proszę o rachunek.